Burn-out

Burn-out

Ruim 14 procent van de werknemers in Nederland had in 2014 burn-outklachten. Dat is een op de zeven. Minstens een paar keer per maand voelden zij zich bijvoorbeeld leeg aan het eind van een werkdag, emotioneel uitgeput door het werk of moe bij het opstaan als zij werden geconfronteerd met hun werk. Dat melden CBS en TNO.

Welk beroep scoort het hoogste burnout gehalte?

Even zoveel mannen als vrouwen worden getroffen door overbelasting.
De meeste mensen die burnout raken volgens het CBS, (bron: 1 op de zeven mensen krijgt burnout), het hoogste scoort:

  • Onderwijs, dan volgt
  • Informatica en communicatie
  • Financiële dienstverlening, Openbaar bestuur en overheidsdiensten
  • Verhuur en overige zakelijke diensten
  • Industrie
  • Gezondheids- en welzijnszorg
  • Specialistische zakelijke diensten
  • Waterbedrijven en afvalbeheer
  • Verhuur en handel van onroerend goed
  • Overige dienstverlening Cultuur
  • sport en recreatie
  • Vervoer en opslag Horeca
  • Bouwnijverheid Handel Landbouw
  • Bosbouw en visserij

Een korte uitleg over burn-out en overspannenheid

Over de grens
We kennen het allemaal wel, een nacht slecht slapen omdat we veel aan ons hoofd hebben. Deadlines voor het werk of de studie, problemen in de familie. Allemaal dingen die kunnen leiden tot stress, een toestand van psychische spanning en druk. Een beetje stress kan je helpen tot het leveren van betere prestaties. Maar wanneer het je niet meer lukt om tot rust te komen en je klachten blijven aanhouden, is je balans voor langere tijd verstoord en wordt de stress chronisch.
Bij chronische stress komt je lichaam in een toestand waarin het evenwicht verstoord is doordat je een te grote lichamelijke of geestelijke inspanning hebt geleverd, waardoor bepaalde afweermechanismen in het lichaam in werking komen. Deze mechanismen kunnen slecht zijn voor de gezondheid en kunnen invloed hebben op je immuunsysteem. De situatie van chronische stress waarin je terecht komt noemen we ook wel overspannenheid of burnout.
Enkele feitjes:
Voordat we ingaan op mogelijke oorzaken, klachten en herstel van overbelasting, zetten we eerst een aantal feitjes op een rij.

  • Ongeveer 12% van de huisartsbezoeken is stress gerelateerd
  • Jaarlijks zorgen stress gerelateerde klachten voor ongeveer 30% van de instroom in de WAO
  • Naar de toekomst toe zal een steeds groter deel van de klachten waar werknemers mee rondlopen direct of indirect gerelateerd zijn aan burnout. Ons leven is complexer en drukker geworden en de maatschappij individualistischer, met een focus op efficiency. Hierdoor vragen wij meer van onszelf en vergeten wij vaak op gezette tijden te rusten
  • Het is een misverstand dat burnout en overspannenheid de zwakkere types treft, het zijn vaak de toegewijde hard werkende mensen die er mee te maken krijgen

Verschil overspannenheid en burnout

Overspannenheid en burnout worden vaak onder één noemer geplaatst. Toch zijn er wat verschillen tussen beide termen. Hieronder bespreken we ze kort

  • Burnout ontstaat vaak wanneer je de symptomen van overspannenheid blijft negeren en je dus eigenlijk je overspannenheid verwaarloost
  • Waar de lichamelijke klachten van burnout en overspannenheid vergelijkbaar zijn, is burnout drastischer en legt een sterke rem op je dagelijkse functioneren
  • Over het algemeen beslaat een burnout een langere periode van minstens een jaar. Overspannenheid houdt je over het algemeen een kortere periode thuis
  • De oorzaak van de spanning kan verschillen. Overspannenheid kan volgen op een periode van onrust in de privésfeer en/of de werksfeer, terwijl burnout in de meeste gevallen samenhangt met werk gerelateerde issues. Deze opvatting staat tegenwoordig trouwens wel onder druk; de verschillen tussen beide psychische problemen lijken aanzienlijk kleiner dan de overeenkomsten.


Wat kan mij overspannen of burnout maken?

Of je in een bepaalde situatie overbelast raakt hangt af van:Mensen die hoge verwachtingen hebben van hun werk:

  • Te grote prestatiedrang
  • Weinig feedback op het werk
  • Geen ondersteuning van het gezin
  • Geen duidelijke doelstellingen in het werk
  • De grootte van de belasting
  • De manier waarop je omgaat met de belasting en de rol van je karakter hierin. Als je graag dingen heel goed wilt doen, hard werkt en plichtsgetrouw bent, ben je bijvoorbeeld gevoeliger om je lichaam over te belasten.

Overbelasting:
Is vaak een gevolg van ongunstige omstandigheden die in je omgeving over een langere periode blijven bestaan. Hierbij kan je denken aan een hoge werklast, onzekerheid rond je baan, maar ook een traumatische ervaring. Wanneer je naast de overbelasting paniek, angst of hyperventilatie ontwikkelt, versterkt dit het proces van overbelasting en onrust in het lichaam, zoals hieronder zal worden beschreven.

Burnout

Natuurlijk is ieder mens uniek, en is er vaak sprake van een combinatie van factoren waardoor op een gegeven moment je grens is bereikt. Wanneer de stress maar blijft aanhouden en je lichaam niet meer tot rust kan komen en je je ziek voelt door geestelijke druk, dan ben je overspannen of burnout.

Mogelijke klachten
Het is goed om alert te zijn op mogelijke signalen van overbelasting zoals:

  • Met tegenzin naar het werk gaan
  • Niet goed meer kunnen slapen
  • Geen zin in seks
  • Chaos in je huis (als teken van chaos in het hoofd)
  • Niet kunnen concentreren
  • Overspannenheid

Wanneer je de signalen van stress blijft negeren en de balans van stofjes in je lichaam verstoort raakt kun je verschillende klachten krijgen. Je geest wordt ongezond veel belast. Je kunt last krijgen van verschillende lichamelijke uitingen zoals:

  • Zenuwachtigheid
  • Hartkloppingen
  • Hoge bloeddruk
  • Hoofdpijn
  • Duizeligheid
  • Pijn op de borst
  • Maagproblemen
  • Darmproblemen
  • Hyperactiviteit
  • Slaapproblemen
  • Concentratieproblemen
  • Opgejaagdheid
  • Vergeetachtigheid
  • Snel geïrriteerd zijn
  • Vermoeidheid
  • Depersonalisatie
  • Depressiviteit
  • Paniekaanvallen
  • Hyperventilatie
  • Angststoornis
  • Obsessies
  • Etcetera

Burnout

De meest voorkomende klacht bij mensen met een burnout is (over)vermoeidheid. Daarbij zijn de klachten vergelijkbaar met die van overspannenheid, maar zijn de klachten bij een burnout vaak in een ergere mate aanwezig zodat je duidelijk wordt belemmert in je dagelijkse functioneren.

Relatie tussen angst en overspanning
Een situatie van overspannenheid waarbij grenzen wegvallen kan leiden tot neurotische klachten zoals schuldgevoelens, angsten, depressie of obsessies, die kunnen optreden naast de lichamelijke klachten. De angst kan zich uiten in paniekaanvallen maar ook in allemaal andere klachten zoals te vinden is in het artikel over angststoornis. Wanneer overspannenheid en angst elkaar beïnvloeden is het moeilijker om je lichaam de benodigde ontspanning te geven die het nodig heeft. Wel leert ervaring dat deze klachten langzaam verdwijnen wanneer je weer op krachten bent gekomen.

Andersom kan je overspannen worden wanneer je last hebt van een angststoornis. Doordat je steeds zo gefocust bent op je angsten en daarmee veel spanningen opbouwt, kan je lichaam in combinatie met andere omgevingsfactoren overspannen raken.

Hoe word ik weer beter?
Genezing van overbelasting is een zoektocht naar een persoonlijke oplossing. Waar de een zich goed bij voelt kan bij de ander veel minder effect hebben. Verschillende bronnen geven ook verschillende adviezen. Zaak is dat je op zoek moet naar een vorm van ontspanning die bij jou past en dit combineert met nodigde rust. Het is zaak de vicieuze cirkel van vermoeidheid te doorbreken. Uitrusten alleen is daarvoor niet genoeg, het is belangrijk dat je jezelf leert ontspannen. Dit kan door een vorm te kiezen die bij jou past zoals bijvoorbeeld yoga of meditatie, mindfulness, massage, aikido of tai chi. Ervaring is dat neurotische klachten verdwijnen als je jezelf de tijd gunt weer op krachten te komen. Daarnaast is het belangrijk dat je werkt aan oorzaken van je burnout zowel op psychisch, emotioneel gebied en je manier van denken onder de loep nemen, zodat je een totale

Het volgen van een therapie is meestal erg zinvol en noodzakelijk

  1. Je herstelt eerder van de overspannenheid of burnout
  2. Als bepaalde eigenschappen in je persoonlijkheid of verleden je lastig vallen dan is het goed om dat aan te pakken. Dat voorkomt dat je de volgende keer weer in dezelfde valkuil stapt. Je verwerkt klachten waar je nu last van hebt en leert ander gedrag aan en je voelt je goed en je kan je gedachten leren te sturen naar positieve en helpende gedachten
  3. Er zijn verschillende soorten van psychotherapie. In de praktijk voor Transformatie maak ik vaak gebruik van een scala van diverse methoden zoals: zoals hypnotherapie, EMDR, NLP en Psych-K en Emotionele Freedom Techniek, Cogniteve gedragstherapie, Mind fulness, assertiviteit. Deze methoden werken op de oorzaak van je de klachten en je leert zelf diverse manieren om ontspannen en zelfverzekerd in het leven te staan. Tevens kun je voor lichamelijke aspecten van ondersteuning kiezen voor bijvoorbeeld acupunctuur, meditatie of (therapeutische) massage

Een periode van overbelasting vraagt vaak om een verandering van je werkfunctie. Niet alleen jij moet wat veranderen, maar ook je omgeving moet daarbij aansluiten. Probeer zo weinig mogelijk belangrijke beslissingen te maken tijdens je periode van overbelasting, want dit levert extra stress op die je op dit moment niet goed aan kunt.

Een aantal tips om zelf (of samen met je therapeut) te doen:

  • In kaart brengen welke dingen je energie kosten. Wanneer je deze dingen in kaart hebt gebracht kun je ze in het beginstadium zoveel mogelijk vermijden of dit gedoceerd uit te voeren
  • We zijn vaak gewend te multitasken. We doen verschillende dingen tegelijk om daarmee onze tijd efficiënter in te delen. Maar onbewust betekent deze manier van doen veel drukte aan het hoofd. Stop met van alles te tegelijk te doen en richt je op 1 ding
  • Verbreek gewoonten
  • Breng afwisseling in je werk (bv niet alle vergaderingen achter elkaar)
  • Haast is een energievreter. Ga leren om te onthaasten. Neem overal ruim de tijd voor zodat je niet in de stress komt door tijdgebrek
  • Doe dingen die je zelf wit doen. Niks moet en alles mag.
  • Zorg voor ritme en regelmaat. Zoek een structuur waaraan je houvast kunt hebben.
  • Eet en drink gezond
  • Ken jezelf met je zwakheden en positieve vaardigheden en kwaliteiten
  • Wacht met arbeidsintegratie tot je leven weer goed georganiseerd is en er geen chaos meer heerst. Nadat je dit met de hypnotherapeut en arts hebt overlegt

Bronnen: Stichting Burnout, Arbo Advies, CBS (2010), Overspannen.nl, Mens-en-samenleving en Praktijk voor Transformatie.

Ben je overspannen of heb je een burnout en wil je weten wat je hieraan kan doen, bel 06-47794494 voor meer informatie, of mail naar: info@transformatie.nu

Doe hier de test voor burnout: burnout test